Eleştirildiğinizi Hissettiğinizde…
1. Hemen tepki vermeyin
Cevap vermeden önce biraz beklersek, daha sakin bir şekilde düşünme fırsatına sahip olabiliriz. Savunmaya geçmeden önce dikkatle dinleyin, derin bir nefes alın ve cevabınızı düşünün. Eleştiriye fiziksel olarak nasıl tepki vereceğiniz, eleştirinin doğasına, nerede olduğunuza ve eleştirinin kimden geldiğine bağlı olacaktır.
Unutmayın, eleştiri sadece başka birinin görüşüdür.
2. Eleştirmenin Niyetini Değerlendirin
Eleştiriyi kim, neden yaptı? Amacının ne olduğunu düşünün. Size yardım etmeye mi çalışıyor? Yoksa sadece kaba olmaya ve canınızı sıkmaya mı çalışıyor?…
Geri bildirimde bulunan kişi sizi önemsiyor, üzerinde çalışmanız gereken konuda nasıl ilerleyebileceğiniz konusunda rehberlik sağlıyor mu?…
3. Eleştiriyi Değerlendirin: Yıkıcı ve yapıcı eleştiri arasındaki farkı bilin
Sert tepki vermek yerine eleştiriyi bir öneri veya tavsiye olarak alın. Eleştiri, yeni fikirler getirebilir ve mevcut sorunlara başarıya götürebilecek çözümler yaratabilir.
Yapıcı eleştiri; iyi düşünülerek, mantık süzgecinden geçirilerek üretilmiş, “Kendimiz eleştirdiğimiz kişinin yerinde olsak nasıl daha iyisini üretebilirdik?” sorusuna yanıt verebilecek şekilde kurgulanmış, hem olumlu hem de olumsuz görüşlerimizi aktaran, karşımızdaki kişiyi daha iyi bir seviyeye çekmek amacıyla, açık, detaylı ve uygulanabilir olacak biçimde sunulan eleştirilerdir.
Yapıcı eleştiri diğer kişiyi geliştirmeye odaklanırken, yıkıcı eleştiri olumsuza odaklanır. Geri bildirim belirsiz olabilir ve genellikle rehberlik veya destekten yoksundur.
4. Size gerçekten ne söylendiğini doğru anlayıp anlamadığınızı kontrol edin.
Arada geri bildirim vererek karşınızdaki kişiyi doğru anlayıp anlamadığınızı kontrol edin. “Sizden anladığım kadarıyla…”, “Doğru mu anlamışım acaba…”, “Sizin de belirttiğiniz gibi…”, “Şunu mu demek istediniz…” gibi ifadeler, konuşan kişiye onu dinlediğiniz hissi ve güveni verir.
5. Eleştirinin tonuna değil, kelimelere cevap verin.
Eleştiri yaparken, eleştirideki önerileri size söylenme biçiminden ayırmanız önemlidir. İnsanlar eleştiri yaparken çoğu zaman çatışmacı, hatta saldırgan görünebilirler. Bu, eleştirinin yararlı olabileceği gerçeğine rağmen, söylediklerini görmezden geldiğimiz anlamına gelebilir.
6. Gerçekten bir eleştiri olup olmadığını anladıktan sonra, bunun geçerli olup olmadığına karar verin
– Eleştiriyi kabul edin.
Eleştirinin geçerli olduğunu düşünüyorsanız, suçluluk veya diğer olumsuz duyguları ifade etmeden kabul edin. Mükemmel olmadığınızı ve öğrenmemizin tek yolunun hata yapmak olduğunu kabul edin, neyi değiştirmemiz gerektiğini düşünün ve geri bildirim için kişiye teşekkür edin.
– Katılmıyorsanız aynı fikirde olmadığınızı ifade edin.
Sakin kalmanız ve bunu yaparken ses tonu da dahil olmak üzere sözel olmayan davranışlarınızı kontrol edebilmeniz önemlidir, çünkü aynı fikirde olmadığınızda agresif veya pasif olmak kolaydır. Sesinizi sakin, göz temasın iyi tutun.
Yıkıcı eleştiriyle başa çıkmanın ilk tekniği basitçe ona katılmamaktır. Sakin kalmanız ve bunu yaparken ses tonu da dahil olmak üzere sözel olmayan davranışlarınızı izlemeniz önemlidir, çünkü aynı fikirde olmadığınızda agresif veya pasif olmak kolaydır. Sesinizi sakin, göz temasın iyi tutun.
- Örneğin Eleştiri: “Her zaman geç kalıyorsun”.
- Yanıt: “Hayır, her zaman geç kalmam. Ara sıra geç kalabilirim ama kesinlikle her zaman geç kalmam.”
7. Büyüme tutumuna sahip olun ve avantajınız için kullanın
Öğrenmeye ve değişmeye açık olun. Olumsuzluğa odaklanmak yerine, bunu kendini geliştirmek için bir fırsat olarak kabul edin. Eleştiri gerçekten doğruysa, yapılacak en iyi şey onu geliştirmek için nasıl kullanabileceğinizi bulmaktır.
Doğrudan konuya girin ve eleştiriyi yapan kişiye, sizin veya çalışmanızın hangi bölümünü ve nasıl geliştireceğini sorun. Bu şekilde sadece işleri daha iyi yapmakla ilgilendiğinizi göstermekle kalmaz, sizi eleştiren kişiyi de dahil etmiş olursunuz.
Eleştirinin geçersiz olduğunu değerlendirdiyseniz, gülümseyin, uzaklaşın ve kendinize olan güveninizi sarsmasına izin vermeyin.
8. Size doğru gelmeyen şeyleri bırakın ve kişisel algılamayın.
Eleştiri size geçerli hissettirmiyorsa, odağınızı değiştirin. Üzerinde durmayın ve aşırı analiz etmeyin. Doğru olmayabileceğini kabul etmeye çalışın ve güçlü yönlerinize konsantre olun. Tüm eleştiriler aslında sizinle ilgili değil.
Başka birinin güvensizliğinin, kıskançlığının veya mutsuzluğunun bir yansıması olabilir. Bazen insanlar kötü hissederler, sadece sıkılırlar ya da başka bir şeye kızar ve sinirlerini sizden çıkarabilirler.
Durum ne olursa olsun, bazen insanların size kişisel olarak saldırmak için değil, öfke veya hayal kırıklığını dışarı atmak için yaptığını unutmayın.
9. Duygularınızı hissedin.
Kendinizi incinmiş veya kızgın hissetmenize izin verin. Duygularınızı inkar etmek veya bastırmak size yardımcı olmaz. Onlar hakkında konuşun, onlar hakkında yazın veya yaratıcı bir şekilde dışarı çıkmasına izin verin. Sonra devam edin…
10. Yardım Almayı Deneyin.
Eğer eleştiriden korkuyorsanız bir psikoloğa danışmanızda fayda var. Bu korkunun kökenini bulmak, onunla başa çıkmak ve hayatınızı olumsuz etkilemesine izin vermemeyi öğrenebilirsiniz.
Gördüğünüz gibi, eleştiriyi kibar ve zarif bir şekilde ele almanın birçok yolu var!