Alkol ve Uyuşturucu Bağımlılığı
Bağımlılık bir tür hastalık olarak ele alınıyor. Bir ya da pek çok maddeye aynı anda istek duyulabilir. Madde alınmadığı durumlarda fiziksel veya ruhsal olumsuzluk içeren belirtiler görmek mümkün oluyor. Alkol ve uyuşturucu bağımlılığı düzelebilecek bağımlılık türleridir. Profesyonel bir yardım ile aşılması mümkün olan bir durumdur. Fakat tekrarlanabilen bir hastalık olması, unutulmaması gereken bir ayrıntıdır.
Alkol ve Uyuşturucu Bağımlılığının Belirtileri
Kişinin, alışkın olduğu hissin yaratılması için kullanılan maddenin dozunda artışa gidiyor olması, kişinin normalde kullandığı maddeyi almak için tasarladığı miktardan daha fazla miktarda alması ve bunu kısa sürede kullanması, normalde kullanılan dozun azaltılması ya da maddeyi bırakması durumlarında bağımlılık belirtilerini görmek mümkün oluyor. Bu belirtilere yoksunluk belirtileri deniliyor. Bir takım ruhsal ve bedensel problemler görülüyor.
Bağımlılığın yapıcı maddeleri bulunuyor. Tütün, alkol, esrar, morfin kodein, eroin gibi maddeleri buna örnek olarak verebiliriz. Bunlar yine aynı zamanda tedavi amacı ile de kullanılan bazı ilaçlardır.
Alkol ve uyuşturucu bağımlılığının özellikle daha fazla görüldüğü yaş aralıkları vardır. Kişiler genel olarak ergenlik döneminde yakalanılıyor ve ergenlik döneminin en çok risk taşıyan dönem olduğu varsayılırsa bu gayet normaldir. Nedenleri ise merak ve farklı arayışlara yönelmektir. Arkadaş ortamları da bu durumun oluşmasına zemin hazırlar. Arkadaşlar tarafından dışlanmak istememe, toplumdan farklı olabilme, sorunlardan uzaklaşma hissi alkol ve uyuşturucu bağımlılığının oluşmasına neden olan olumsuzluk içeren düşüncelerdir.
Madde Bağımlılığı
Bağımlılık yapıcı madde, beyindeki işlevsellikleri ve bütün bedenin yapısını etkisi altına alabilecek derecede etkiye sahiptir. Zaman içerisinde organ sistemlerinde kalıcı değişiklikler ve hasarlar meydana gelebiliyor. Yaşam için herhangi bir gerekliliği olmayan, doğal veya yapay yönden keyif veren maddeler madde bağımlılığına zemin hazırlıyor. Maddenin kötü yönde kullanımı, maddenin pek çok kere kullanılmasına bağlılık göstererek bir senelik bir süre zarfında yenileyebilecek hatta yenilenemeyecek hasarlara neden oluyor. Yaşam sorumluluklarını ve işsel görevleri yerine getirmeme durumları en sıklıkla karşılaşılan belirtiler oluyor. Fiziksel tehlikelere maruz kalma, suç işleme gibi durumlar madde bağımlılığı sonucunda meydana geliyor.
Kişi madde bağımlısı olduktan sonra, madde kişinin hayatında en önemli nokta haline geliyor. Bu durumun gerçekleşmesi kişinin madde kullanımı üzerindeki kontrolünü tamamen kaybetmesine sebebiyet veriyor. Madde kullanımına bağlılık gösteren fiziksel, psikolojik ve toplumsal problemlerin belirmesi de kaçınılmaz bir hal alıyor.
Genç yaştaki kişilerin ve özellikle de ergenlik dönemi içerisinde, “meraklı” ve “dışa dönük” bir yapıda olan kişilerin madde kullanımına eğilimli olduğu bilinen bir niteliktir. Bu gibi yaşlar “Çete çağı ” olarak da isimlendiriliyor. Çocukların tehlikeye ve problemlere en fazla açık olduğu dönem, bu dönemdir. Bu yaş döneminde yer alan kişilerin bir şeylere özendirilmesi daha kolay oluyor. Yazılı medya ve görsel medyadan ergenlik dönemindeki gençler etkileniyor ancak olumsuz örneklerden daha çok etkilendikleri görülüyor. Çünkü toplumdan daha farklı yaşamak daha cazip gelebiliyor. Bu sebepten dolayı da yasal olmayan ve kendilerine zarar verebilecek, ailelerin onaylamayacağı noktalara yönelimler gerçekleşiyor .
Uzman Klinik Psikolog Jülide Başoğlu